Bijen houden geen winterslaap, maar er is wel winterrust als het kouder wordt. Zoals eerder besproken, overwinteren slechts de werksters met de moer. De darren zijn in de herfst uit huis verdreven, bij de ‘darrenslacht’. Darren zijn immers alleen praktisch van dienst in de lente bij de voortplanting. Doelmatigheid voor alles!
Zodra de temperatuur onder de 8° C komt, zit de honingbij op de wintertros. Dit is – denk ik – te vergelijken met pinguïns die ook op een kluitje zitten om elkaar te verwarmen. Ze wisselen van plaats om allemaal warm te kunnen blijven. De moer zit in het midden. De kolonie is nu geslonken en blijft slinken tot zo’n 20.000 bijen; deze overgebleven huisduiven zullen de hele winter door moeten.
Pas als de dagen weer gaan lengen, gaat de moer weer leggen en komen er nieuwe bijen. Tot die tijd zullen deze bijen dus moeten overleven. Zij moeten ook de nieuwe generatie straks in het voorjaar verzorgen. Dat kan prima; ze hebben reservevoer en houden elkaar warm. Warmte genereren de bijen door met hun twee vliegspieren te bewegen tegen elkaar in. Het gevolg is dat ze hun vleugels niet bewegen, maar wel de spieren, waardoor warmte gegenereerd wordt. De temperatuur van de tros is altijd ongeveer 20°C, hoe koud het buiten ook moge zijn. Langzaam verplaatst de tros zich over de raten met voer.
Zodra de temperatuur buiten hoger wordt, gaan de bijen weer vliegen, ook in de winter. Zelfs als er sneeuw ligt, zie je soms bijen buiten. De zon schijnt op de kast en het wordt al snel boven de 8 °C. In januari zie je bijen op sneeuwklokjes en andere vroegbloeiers. Deze bollen zijn dus bevorderlijk voor bijen!
Iemand vroeg me of het niet fijn was voor de bijen dat het zulk warm weer bleef. Ik denk dat het juist niet goed voor ze is. Bijen leven doorgaans in de lente en zomer 6 weken. Ze slijten door het vele vliegen erg snel, waardoor ze sterven. In de winter moeten ze 6 maanden leven. Dit kan alleen als ze niet slijten, dus niet te veel vliegen. Als het te warm is, vliegen ze meer. Ergo: te warm weer in de winter is dus fnuikend voor bijen.
In de winter is het voor de imker rustig. Je kunt je materiaal controleren en je moet zorgen dat er geen wasmot in de reserveopslag van raten komt. Ik heb zelf geen foto’s van mijn wintertrossen. Ik heb ervoor gekozen om geen glazen bovenkant te gebruiken in de winter. Door condensvorming in kasten met een glazen afdekplaat, kan er daar schimmel ontstaan. Dus van mij geen foto’s van mooie trossen, helaas. Deze foto’s komen van internet.
