In de romanliteratuur komt al eeuwenlang de geestelijk verwarde of gestoorde mens voor. Vooral sinds de opkomst van de psychologische roman in de negentiende eeuw is dat het geval. Psychische problematiek in alle soorten en gradaties, van licht tot loodzwaar, is onderwerp van literaire verbeelding en heeft gestalte gegeven aan inmiddels klassieke personages.
De lotgevallen maar vooral het gedachten- en gevoelsleven van een mentaal geplaagd of ronduit gekweld persoon lenen zich even goed voor een spannend boek als een avonturenverhaal dat doet. Het wezenlijk verschil is natuurlijk dat in het eerste geval het avontuur zich niet buiten maar ‘binnen’ afspeelt. Deze sensatie van een avontuur is niet alleen voorbehouden aan de lezer maar kan ook de directe ervaring zijn van de lijder aan een psychische aandoening. (Deze constatering doet overigens niets af aan de narigheid en de emotionele pijn die een patiënt ondervindt.)
Hier raken roman en lijder elkaar en kan er iets gaan plaatsvinden wat je bibliotherapie kunt noemen. De persoon in geestelijke nood beleeft herkenning, ervaart steun, voelt zich getroost en minder eenzaam. Zo ontleent hij kracht aan de lectuur en dat zal bijdragen aan herstel.
Deze literaire zelfhulp is een van de twee doelen waarvoor deze collectie wordt opgebouwd. Het andere doel is een bijdrage leveren aan de verdere destigmatisering van de psychiatrische patiënt. De tijd van afzonderen is weliswaar voorbij maar het proces van optimale vermaatschappelijking verloopt vaak moeizaam en traag. Vooroordeel, ongemak of zelfs afkeer, onverschilligheid en onwetendheid spelen nog steeds een rol. Het bevorderen van het lezen van de psychologische en psychiatrische roman kan bijdragen tot meer inzicht en begrip.
Wie door bovenstaande uiteenzetting is gegrepen en bibliotherapeutisch aan de slag wil wordt de volgende, uiterst handzame wegwijzer aanbevolen:
Ella Berthoud & Susan Elderkin, De boekenapotheek (oorspr. titel The Novel Cure), 2013.
De collectie in de Verhalenkamer omvat ongeveer 600 titels en wordt nog geleidelijk uitgebreid, voornamelijk met recente Nederlandse romans. De boeken zijn te leen tegen een borg. Er is een kaartcatalogus en de titellijst staat ook op de website van de Verhalenkamer.
